Diccionario General de la Lengua Asturiana (DGLA)

(*) Puede utilizar en sus búsquedas las grafías l.l y h.

xeitu, el

Significado

  1. Sitio, lado, lugar [Cv. Vd.] . Sitio [Cn (MG). Tox.] . Sitio, postura, colocación [Oc.] : Nun tien xeitu ‘no tiene sitio adecuado’ [Oc.]
  2. Garbo, estilo [Tb. PSil.] : Esa nun pon xeitu pa faelo [Tb.] . Estilo, modo, manera, clase [Pzu.] . Modo, manera [Tox. /Eo. Mánt/. Tor.] . Gracia, disposición, habilidad [An.] . Disposición, habilidad para hacer alguna cosa [Sm. PSil.] : Nun fai un xeitu [Sm.]
  3. Arreglo, preparación, ajuste, compostura [Md.] . Encaje ajuste [Pzu.] . Acomodación fácil y adecuada de una cosa a otra [Vg.] . Sentido [Tox.] . Orden, concierto en las cosas [Sm.] . Arreglo, aseo, aspecto de las personas [Sm.] . Orden, compostura [PSil.] : A mi peme que nun tien xeitu [PSil.] . Facha, ganas, aspecto [Cn.] . Aspecto [Gr. /Mánt/.] : Tien un xeitu que nun me gusta [Gr.]
  4. Juicio, sentido común [Cd. Mn.] : Nun tien xeitu [Cd.] . Juicio, cordura, buena disposición [Pr.] . Lógica, sentido [/Mánt/.]
  5. Dificultad [Tb.] : ¡Vaya un xeitu faer eso! [Tb.] .

Variantes

axeitu [Md. Pzu.] //xeito variante gallego-asturiana [Eo. Mánt.]

Frases hechas y locuciones

A xeitu.[Sm.] : ‘a conciencia’, ‘adecuadamente’ [Md.]. ‘bien, perfectamente’ [PSil.].
Correctamente.
De xeitu.[Tox.]
De lado.
Ir de mal xeitu.[Tox.]
Desviar, apartar, apartarse del buen camino.
Mudar de xeitu.[JH.]
Mudar de hito.
Nun tener xeitu.[An (= nun llevar xeitu).]
No marchar bien (algo).
Nun tener xeitu nin manera.[PSil.]
No tener coherencia ni estructura apropiada.
Tener mal xeitu.[Tox.]
Ser difícil, complicado de hacer.
Documentación literaria

“Xseito, lado, parte”.

GP a. 1788