Diccionario General de la Lengua Asturiana (DGLA)

(*) Puede utilizar en sus búsquedas las grafías l.l y h.

ayu, l’

Significado

  1. Allium sativum, Allium vineale [Flora Astur.] . Ajo [Lln. Rs. Pa. Cb. Cg. Cp. Ac. Bi. Sb. Ay. Ri. Qu. Tb. Sm. Bab. PSil. As. An. Pr. Sl. Cv. Vd. Tox. Oc. /Eo. Mánt/. JH. R.]
  2. Planta dañina que se cría entre los cereales y otros cultivos; se parece al alcacer y se propaga fácilmente por una especie de bolitas numerosas o abultamientos de sus raíces [Cv.] .

Variantes

achu [Qu. Tb. Sm. Bab. PSil. As.] +eyu expresión metafonética [Ay.] ayo [Ri. /Eo. Mánt/.] ///axu castellanización [Ce LLAA 27).]

Frases hechas y locuciones

Ayu montés.[Llg (LLAA 28).] : ‘Allium ericetorum’ [Sb.]. ‘Allium vineale’ [Cg.].
Allium senescens, subsp. montanum, ajo silvestre.
Achu montés o montesu.[Tb.]
Ajo silvestre.
Ayu moriscu.[AGO.]
Allium schoenoprasum, planta que abunda en los prados.
Axu bravu.[Ce (LLAA 27).]
Allium sphaerocephalum, ajo silvestre.
Bonu anda ell ayu.[JH.]

Dichos, refranes y textos de literatura oral

  • Munchos ayos nun tariegu mal llos maya un manxxaderu ‘muchos ajos en un mortero mal los maja un majadero’. [JH.]

  • El que se pica achos come. [Sm.]

  • El ayu finu por San Martinu. [LGarcía.]

  • Vino puro y ayu crudu faen andar al mozu agudu. [Fabriciano.]

  • –Ayín, ayín ¿por qué non creces? –Porque non me sallaste tolos meses. [LC.]

  • –Ayín ¿por qué salisti tan ruin? –Porque non me planteste per San Martín. [LC.]

  • L’ ayu arrieru despabila’l carreteru. [LC.]

  • Ayu crudu ya vinu puru pasan el puertu seguru. [An.]

Documentación literaria

Ay ayos, cebolles.

Glorias de Ast 160