Diccionario General de la Lengua Asturiana (DGLA)

(*) Puede utilizar en sus búsquedas las grafías l.l y h.

borona, la

Significado

  1. Pan de maíz [Pb. LV. Lln. Pa. Cg. GP. Cp. Cr. Ac. Llg. Sr. Sb. Ca. Ay. Ll. Ay. Ri. Qu. Tb. Sm. Pzu. An. Gr. Cd. Pr. Ce. Oc. /Eo. (PCastro)/. JH. R. DA.] . Borona [Os. Cl. Vd.] . Borona de maíz [Cb.] . Torta grande y alargada de pan de maíz [Ll (/borunu ‘torta pequeña y gruesa de maíz’).]
  2. Maíz [Ay. Ll.]
  3. Marisco parecido pero mayor que la nécora; se llama también ñocla [Llu.] .

Variantes

boroña [LV. y Lln (Cg). Cl. Cb. Vv. GP. Cp. Llu. Cr. Ac. Llg. Sr. y Sm (sic). Gr. Cd. Pr. Ce. Vd (sic). JH. R. DA.] broña [y Sm (sic).]

Frases hechas y locuciones

Borona de llar.[Lln.]
Borona que se cuece al rescoldo, no al horno, encima del llar y debajo de la ceniza una vez apagado el fuego de leña.
Borona preñada.[Lln.]
Borona rellena con tocino, chorizo, morcilla y jamón.
Borona preñá.[Pb.] : Boroña preñá ‘boroña rellena de tocino, jamón, chorizo y huevos cocidos’ [Llg.]. Boroña preñada ‘id’ [LV. DA.].
Pan de maíz cocido con chorizo y tocino en su interior.
Char la boroña.[Llg.]
Fornicar.
Ser com’una borona.[Pa.]
Ser blandengue.
Tar la tierra cumu la boroña.[Pr.]
Estar la tierra fácil de trabajar.

Dichos, refranes y textos de literatura oral

  • Alábate boroña que no hay quien te coma es expresión para reprender a quien se alaba. [CyN (Recuerdos).]

  • Empondérate boroña, que nun hai quien te coma se dice cuando alguno pondera a otro o a sí mismo sin razón para ello. [Sg.]

  • Zamploña, zamploña, vamos pa Roma, tu por pan y yo por borona. [Vv (Vigón. Folk).]

  • A falta de pan bona ya la boroña. [Sm.]

  • A falta de pan, boroña ‘hay que contentarse con lo que se tiene aunque sea poco’. [LBlanco.]

  • ‘a falta de pan buenas son tortas’. [Llg.]

  • Boroña de bona seda. [CyN (Recuerdos).]

  • Boroña, boroña cun ello y boroña pa cumello. [Fabriciano.]

  • A borona duru diente agudu. [Cl (LC).]

  • Estás un bon camastrón, non quies ñunca la boroña, pa que te apurran panchón. [CyN (Recuerdos).]

  • Demónganos lleve, Xuan, si meyor que la boroña non quies de la fisga el pan. [CyN (Recuerdos).]

Documentación literaria

Váyase dempués per casa que daremos-i boroña.

El Camberu 19

Buenu pa comer boroña, pero non para dar palos.

La Paliza 254